Συχνά, μιλάμε και νιώθουμε πως δεν γινόμαστε κατανοητοί, πως ο συνομιλητής μας, μας αγνοεί ή δεν μας καταλαβαίνει. Πολλές φορές, δυσκολευόμαστε να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε, όπως το νιώθουμε. Η λανθάνουσα επικοινωνία αποτελεί ίσως την πρώτη αιτία κακών διαπροσωπικών σχέσεων. Τι είναι όμως η επικοινωνία; Πως αυτή συντελείται; Ποιες δυσκολίες συναντάμε στην προσπάθεια μας να επικοινωνήσουμε και πως μπορούμε να τις ξεπεράσουμε;
Αν θέλαμε να ορίσουμε την επικοινωνία θα λέγαμε πως πρόκειται για μια διαδικασία η οποία οργανώνει τις διαπροσωπικές σχέσεις και σκοπό έχει την ανταλλαγή μιας πληροφορίας, μιας σκέψης, ενός συναισθήματος, μιας ιδέας, ενώ ταυτόχρονα καλύπτει και την ανάγκη του ανθρώπου να γίνει κατανοητός, να λάβει αναγνώριση και αποδοχή. Όλοι οι άνθρωποι κατέχουν τη φυσική ικανότητα να επικοινωνούν, ωστόσο η “τέχνη” της επικοινωνίας είναι τελικά κάτι που μαθαίνουμε και αποτελεί προσωπικό στοίχημα για τον καθένα. Ας εξετάσουμε λοιπόν τι περιλαμβάνει η “τέχνη” της επικοινωνίας.
Η επικοινωνία δεν περιλαμβάνει μόνον όσα λέμε με το στόμα , τις λέξεις που χρησιμοποιούμε (λεκτική επικοινωνία), αλλά και οτιδήποτε συνοδεύει και ενισχύει τον προφορικό λόγο, δηλαδή τη στάση του σώματος, τις γκριμάτσες, τις χειρονομίες, τη θέση μας στο χώρο κ.α. (μη λεκτική επικοινωνία). Μάλιστα, η βαρύτητα της μη λεκτικής επικοινωνίας είναι μεγαλύτερη, καθώς αυτή πραγματοποιείται ασυνείδητα και αποτελεί συνήθως, το αληθινό σήμα όσων σκέφτεται ο ομιλητής. Η διάσταση τώρα μεταξύ της λεκτικής με τη μη λεκτική επικοινωνία συντελείται όταν ο ομιλητής ενώ χρησιμοποιεί συγκεκριμένες λέξεις για να εκφράσει αυτό που θέλει, τα εξωλεκτικά (μη λεκτικά) σήματα φανερώνουν κάτι άλλο. Στην περίπτωση αυτή, ο συνομιλητής αντιλαμβάνεται την διάσταση μεταξύ των δυο, νιώθει δυσαρέσκεια, γεγονός που δημιουργεί απόσταση μεταξύ των συνομιλητών, απώλεια επικοινωνίας και σύγκρουση.
“Ο τρόπος επικοινωνίας του καθενός διαμορφώνεται από την εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του, αλλά και από την εικόνα που θεωρεί ότι έχουν οι άλλοι για εκείνον”.
Η απώλεια της επικοινωνίας στις διαπροσωπικές σχέσεις γίνεται σταδιακά, αφού λειτουργεί αθροιστικά. Το νόημα της επικοινωνίας χάνεται όταν ξεκινώ να μιλώ με την πρόθεση να «αδειάσω» από μέσα μου οτιδήποτε αρνητικό κρατάω για καιρό. Αυτή η μορφή επικοινωνίας είναι συναισθηματικά φορτισμένη και πολλές φορές παίρνει τη μορφή επίθεσης του ενός, προς τον άλλο συνομιλητή. Επίσης, μια δυσκολία στην επικοινωνία προκύπτει όταν δεν γνωρίζω ακριβώς ποιο είναι το αίτημα μου ή δυσκολεύομαι να εκφράσω τις βαθύτερες ανάγκες και επιθυμίες μου και αναμένω από το συνομιλητή να “μαντέψει” πως νιώθω. Σε όλα τα παραπάνω, έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη σεβασμού, σε συνδυασμό με την απουσία συγκέντρωσης κατά την διάρκεια της επικοινωνίας. Οι εν λόγω συμπεριφορές δημιουργούν προβλήματα στην επικοινωνία και πολλές φορές έντονη σύγκρουση.
Φυσικά, η σύγκρουση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των ανθρωπίνων σχέσεων και είναι αποτέλεσμα καθημερινής τριβής. Πολλές φορές, ενισχύει το δεσμό μεταξύ των δυο πλευρών, καθώς οι συνδιαλεγόμενοι γνωρίζονται καλύτερα και αποδέχονται ο ένας τον άλλο. Μια σύγκρουση μπορεί είναι φανερή, μπορεί να έχει δηλαδή τη μορφή ενός καβγά ή συγκαλυμμένη, η οποία εκφράζεται μέσω της σιωπής, μέσω της απουσίας συνδιαλλαγής μεταξύ των μελών μιας σχέσης. Μάλιστα αξίζει να σημειώσουμε πως η “σιωπή”,ως μορφή επικοινωνίας είναι περισσότερο επιβαρυντική από ότι ένας καβγάς. Πάρα τα οφέλη της σύγκρουσης, όταν αυτού του είδους η συνδιαλλαγή αποτελεί την κύρια μορφή επικοινωνίας, είναι βέβαιο πως πλήττεται έντονα ή και καταστρέφεται η ποιότητα μιας διαπροσωπικής σχέσης.
Τρόποι αποτελεσματικής επικοινωνίας
- Αρμονία λεκτικής – μη λεκτικής επικοινωνίας:
Εξετάσαμε παραπάνω την αξία της αρμονίας αυτών των δύο τύπων επικοινωνίας. Όταν επικοινωνώ χρειάζεται να μιλάω με την καρδιά μου, να εστιάζω στο συναίσθημα και να εξηγώ τα θέλω, τις ανάγκες και οτιδήποτε με ενοχλεί με ειλικρινή και αυθεντικό τρόπο. Αυτά που λέω και ο τρόπος που τα λέω να συμφωνούν.
- Αποφυγή λέξεων «ελατηρίων»:
Σε κάθε επικοινωνία χρειάζεται να γνωρίζω ενδεχόμενες λέξεις-φράσεις που είναι σημασιολογικά φορτισμένες για το συνομιλητή μου και να τις αποφεύγω. Όπως επίσης, να μην χρησιμοποιώ υπαινιγμούς και ειρωνεία. Ο σεβασμός αποτελεί θεμέλιο λίθο μιας αρμονικής επικοινωνίας
- Ενεργητική ακρόαση:
Η ενεργητική ακρόαση θα μπορούσε να οριστεί ως η ικανότητα μου να ακούω με την καρδία μου, να συναισθάνομαι τον άλλο, να έχω διάθεση να μπω στη θέση του, να τον νιώσω, να τον αποδεχτώ, να «αγκαλιάσω» το αίτημά του. Η ενεργητική ακρόαση δημιουργεί κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού.
- Χρήση αποτελεσματικών ερωτήσεων και ξεκάθαρων τοποθετήσεων:
Ερωτήσεις που δεν προσδίδουν νόημα στην επικοινωνία και εντείνουν το πρόβλημα, καλό είναι να αποφεύγονται συνειδητά. Απόφυγε να ρωτήσεις «γιατί» και να θέσεις κλειστές ερωτήσεις (απάντηση ναι ή όχι). Δώσε τη δυνατότητα στο συνομιλητή σου να εκφράσει ελεύθερα αυτό που πιστεύει.
- Αυτοαποκαλύψου:
Δώσε χώρο στο συναίσθημα σου,στην ανάγκη, στην επιθυμία σου, βίωσε τα και τόλμησε να τα εκφράσεις ειλικρινά και ξεκάθαρα. Όπως μας ενημερώνει, μέσα απο την έρευνα της, η Brene Brown το να είσαι ευάλωτος είναι το μέσο για να συνδεθείς με έναν μαγικό τρόπο με όσους είναι κοντά σου.
- Εστίασε σε εσένα:
Χρησιμοποίησε α’ πρόσωπο. Πες “Νιώθω πιεσμένη”, όχι “Με πιέζεις”. Μίλησε για εσένα , για το πως νιώθεις εσύ, με τον τρόπο αυτό αναλαμβάνεις την ευθύνη του εαυτού σου και αποφεύγεις την επίθεση.
- Διπλωματία:
Η αξία της διπλωματίας, ιδιαίτερα σε στενές διαπροσωπικές σχέσεις, έγκειται στο γεγονός ότι συχνά η οικειότητα σε συνδυασμό με την ειλικρίνεια είναι πολύ σκληρή. Καλό θα είναι να μην εκφράζω όσα νιώθω ωμά, αλλά να τοποθετούμαι όντας ξεκάθαρος και ταυτόχρονα ευγενής.
Η επικοινωνία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των διαπροσωπικών μας σχέσεων. Πρόκειται για ένα δώρο που μας διασφαλίζει την ανάγκη μας να εκφράσουμε αυτό που είμαστε, να αγαπηθούμε, να αγαπήσουμε, να εξελιχθούμε, να έχουμε μια πλήρη ζωή, να μάθουμε και η λίστα των οφελών δεν τελειώνει. Φρόντισε όταν επικοινωνείς να είσαι αυθεντικός, ειλικρινής , ευθύς, ευγενικός, ξεκάθαρος και ελεύθερος να εκφράσεις αυτό που πραγματικά νιώθεις.
Ως πιστοποιημένη Life Coach και έχοντας ως όραμα να σταθώ υποστηρικτικά δίπλα σε ανθρώπους που επιθυμούν να αγαπήσουν τον εαυτό τους, να αναγνωρίσουν την αξία τους , να ανακαλύψουν νέους τρόπους επικοινωνίας και γενικότερα να εκπληρώσουν οποιοδήποτε αίτημα τους, σε προσκαλώ να γίνουμε κοινωνοί μιας νέας ζωής με όραμα, υλοποίηση και προσωπική εξέλιξη. Δεσμεύομαι πως θα εκπλαγείς όταν αναγνωρίσεις τις απεριόριστες δυνατότητες που κρύβεις μέσα σου, θα ενθουσιαστείς με τη νέα ζωή που θα δημιουργήσεις. Μια ζωή που σου αξίζει.
Οι coaching συνεδρίες γίνονται διαδικτυακά. Για περισσότερες πληροφορίες ή απορίες μην διστάσεις να επικοινωνήσεις μαζί μου μέσω της φόρμας επικοινωνίας.