Οι ερωτικές σχέσεις αποτελούν κατά κοινή ομολογία έναν από τους τομείς της ζωής μας, στον οποίο εστιάζουμε ιδιαίτερα, ως ενήλικες. Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο (εδώ) μια ερωτική σχέση προκύπτει από την αρχέγονη ανάγκη του ανήκειν και σχετίζεσθαι. Η ανάγκη μας να λάβουμε αγάπη, να νιώσουμε εγγύτητα και να σχετιστούμε με άλλους ανθρώπους, μας οδηγεί στη σύναψη σχέσεων. Μια υγιής σχέση διασφαλίζει την κάλυψη των παραπάνω αναγκών, και παράλληλα, μας κάνει να νιώθουμε χαρούμενοι, πλήρεις, ασφαλείς και γενικότερα μας βοηθά να εξελιχθούμε και να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τον εαυτό μας και τη ζωή. Τι γίνεται όμως, όταν δεν βιώνω όλα αυτά σε επίπεδο ερωτικής σχέσης; Βρίσκομαι απαραίτητα, σε μια τοξική σχέση;
Η απάντηση σε πρώτη ανάγνωση, είναι όχι. Μπορεί να βρίσκεσαι σε μια σχέση εξάρτησης ή σε μια σχέση με ζητήματα προς θεραπεία ή επίλυση. Συνηθίζεται να χρησιμοποιούμε πολύ εύκολα τον όρο «τοξικός», χωρίς να είναι πάντα σωστός ή ο πλέον κατάλληλος. Προχωρώ σε αυτή την επισήμανση, διότι οι ταμπέλες που βάζω σε ένα ζήτημα καθορίζουν το πώς θα το βιώσω, πώς θα το διαχειριστώ και πώς τελικά θα το αντιμετωπίσω. Δεν βοηθάει να τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουβάλι. Πώς λοιπόν θα καταλάβω ότι η σχέση μου είναι τοξική;
«Οι “τοξικοί” άνθρωποι χαρακτηρίζονται και ως βαμπίρ ενέργειας.»
Αρκεί για αρχή, να μου επιτρέψω να νιώσω το συναίσθημα που βιώνω στη σχέση και να το ονομάσω (πχ. “Νιώθω δυστυχισμένος”), αφήνοντας στην άκρη δικαιολογίες (“Κατά βάθος με αγαπάει”, “Πολλές φορές και εγώ τον εξοργίζω”, “Μου υποσχέθηκε πως αυτή τη φορά θα αλλάξει”). Το μέλος της σχέσης που δέχεται μια τοξική συμπεριφορά νιώθει δυστυχισμένο , νιώθει άσχημα για τον εαυτό του, νιώθει σαν να μην έχει δικαίωμα στη χαρά, νιώθει πως ό,τι κάνει είναι λάθος, νιώθει διαρκώς ενοχές. Παράλληλα, ο “τοξικός” σύντροφος είναι ζηλιάρης, απαισιόδοξος, κακότροπος, ασκεί διαρκώς αρνητική κριτική, χρησιμοποιεί τεχνικές (κρατάει «μούτρα», χτυπάει τις πόρτες, θυμώνει για το «άνοστο» φαγητό που ετοίμασες) για να χειριστεί το σύντροφό του συναισθηματικά. Ο “τοξικός” σύντροφος θέλει να είναι κυρίαρχος στη σχέση και να εξουσιάζει, ενώ το άτομο που δέχεται τη τοξική συμπεριφορά έχει μάθει να λαμβάνει την αγάπη ως παιδί με αυτό τον τρόπο και επαναλαμβάνει ξανά και ξανά το ίδιο μοτίβο, πιστεύοντας ασυνείδητα πως αυτή τη φορά αυτή η σχέση θα έχει αίσιο τέλος. Αφού λοιπόν το παραπάνω παράδειγμα σχέσης φαντάζει ανυπόφορο, γιατί παραμένω σε μια τέτοια σχέση;
1. Εξάρτηση: «Φοβάμαι να μείνω μόνος-η.»
Αυτός είναι και ο νούμερο 1 παράγοντας. Νιώθεις μια εσωτερική παράλυση. Έχεις πεισθεί πως είσαι ανίκανος να τα καταφέρεις μόνος/η στη ζωή και θεωρείς πως είναι καλύτερα να βρίσκεται σε μια τέτοιου είδους σχέση παρά να είσαι μόνος. Δε συμπαθείς τις αλλαγές και η ιδέα της μοναξιάς σου προκαλεί πανικό.
2. Μειονεκτικότητα: «Είμαι ανάξιος-α.»
Δε νιώθεις καλά με τον εαυτό σου. Φράσεις όπως «Δεν θα τα καταφέρω», «Είμαι ανόητος-η» κυριαρχούν στη σκέψη σου, με αποτέλεσμα να κρύβεσαι πίσω από κάποιον άλλο. Σε αυτές τις σκέψεις συναινούν και τα αρνητικά σχόλια του “τοξικού” συντρόφου, που καταστρέφουν την αυτοπεποίθηση σου, μειώνουν τις πιθανότητες δράσης και προσυπογράφουν τον εγκλωβισμό στη σχέση.
3. Υποταγή: «Πάντα γίνεται το δικό του.»
Έχεις μάθει να ικανοποιείς μόνο τις ανάγκες των άλλων. Ο “τοξικός” σύντροφος είναι χειριστικός με αποτέλεσμα σταδιακά να χάνεις την ταυτότητα του εαυτού σου, να μην έχεις ιδέα τι θέλεις από τη ζωή σου, να συγχέεις το παράλογο με το λογικό καταλήγοντας παθητικός θεατής μιας κατάστασης. Ελπίζεις σε ένα θαύμα, νιώθοντας ανήμπορος-η να ορίσεις τη ζωή σου.
4. Εξιδανίκευση: «Η σχέση μας είναι μοναδική.»
Ο τρόπος που ο “τοξικός” σύντροφος σε χειρίζεται συναισθηματικά σε κάνει να υιοθετείς την άποψη πως η μεταξύ σας σχέση έχει κάτι το μοναδικό και αν την αφήσεις, δεν θα καταφέρεις να δημιουργήσεις ξανά κάτι αντίστοιχο. Μια πεποίθηση που αποτελεί το μεγαλύτερο ψέμα.
5. Ελπίδα: «Νιώθω ότι τα πράγματα θα αλλάξουν.»
Η συμπόνια για το άτομο που σε πληγώνει κυριαρχεί και παράλληλα νιώθεις πως αυτή τη φορά θα τηρήσει την υπόσχεση του και θα αλλάξει, όπως υποσχέθηκε. Δεν θα χρησιμοποιήσει ξανά παράλογες συμπεριφορές και επιτέλους θα απολαύσεις την «ιδανική» σχέση που φαντάζεσαι.
Στο σημείο αυτό να τονίσουμε, ότι όσο σημαντικό είναι να αναγνωρίσεις ότι βρίσκεσαι μέσα σε μια τοξική σχέση, άλλο τόσο σημαντικό είναι να αποδεχτείς ότι δεν πρόκειται να επέλθει αλλαγή, αν ο σύντροφος σου δεν αναγνωρίσει και διορθώσει τα λάθη του. Συνειδητά χρειάζεται να αποφασίσεις αν θα συνεχίσεις να βρίσκεσαι σε μια κακοποιητική σχέση ή αν θα δώσεις τέλος σε αυτή.
Μια τοξική σχέση, ένα μάθημα.
Μια τοξική σχέση η οποία ολοκληρώνεται, όσο οδυνηρή εμπειρία και αν αποτέλεσε για εσένα, μπορεί να σε κάνει να εξελιχθείς και να βελτιωθείς. «Το πάθημα γίνεται μάθημα» λένε και εσύ μέσα από μια τέτοιου είδους σχέση μαθαίνεις πρώτα από όλα να αναγνωρίζεις τι δεν θέλεις από μια ερωτική σχέση, οραματίζεσαι τι επιθυμείς, μαθαίνεις πόσο σημαντικό είναι να βάζεις ως προτεραιότητα τον εαυτό σου, αναγνωρίζεις την αξία του να βρίσκονται δίπλα σου αισιόδοξοι άνθρωποι με τους οποίους περνάς όμορφα. Τέλος, να θυμάσαι πως δικαιούσαι να κάνεις λάθος και πως ποτέ δεν είναι αργά να αφήσεις μια τοξική σχέση. Στην αρχή, θα κυριαρχεί ο φόβος και η ανησυχία, σύντομα όμως θα επέλθει λύτρωση. Είναι στο χέρι σου να μάθεις τους άλλους να σου συμπεριφέρονται όπως αξίζεις.
Ως πιστοποιημένη Life Coach και έχοντας ως όραμα να σταθώ υποστηρικτικά δίπλα σε ανθρώπους που επιθυμούν να αγαπήσουν τον εαυτό τους, να αναγνωρίσουν την αξία τους , να ανακαλύψουν νέους τρόπους επικοινωνίας και γενικότερα να εκπληρώσουν οποιοδήποτε αίτημα τους, σε προσκαλώ να γίνουμε κοινωνοί μιας νέας ζωής με όραμα, υλοποίηση και προσωπική εξέλιξη. Δεσμεύομαι πως θα εκπλαγείς όταν αναγνωρίσεις τις απεριόριστες δυνατότητες που κρύβεις μέσα σου, θα ενθουσιαστείς με τη νέα ζωή που θα δημιουργήσεις. Μια ζωή που σου αξίζει.
Οι coaching συνεδρίες γίνονται διαδικτυακά. Για περισσότερες πληροφορίες ή απορίες μην διστάσεις να επικοινωνήσεις μαζί μου μέσω της φόρμας επικοινωνίας.